Sectorfederatie bio.be/essenscia pleit voor ambitieuze farma- en biotechstrategie ‘van labo tot patiënt’ om internationale koppositie te behouden
Welk land is nummer 1 in de wereld voor de export van vaccins? Met een exportwaarde van bijna 22 miljard euro in 2023 steekt België er met kop en schouders bovenuit, voor de Verenigde Staten en Ierland. Dat blijkt uit een analyse van sectorfederatie bio.be/essenscia, op basis van internationale statistieken. Daarmee bewijst ons land nogmaals de onbetwiste wereldleider in vaccins te zijn, nadat het tijdens de coronacrisis al miljarden vaccins exporteerde om een groot deel van de wereldbevolking te beschermen. Om die internationale koppositie in de ontwikkeling, productie én distributie van vaccins en geneesmiddelen te behouden, pleit bio.be/essenscia voor een ambitieuze farma- en biotechstrategie: van labo tot patiënt.
Al decennialang staat ons land bekend voor zijn wetenschappelijke kennis en industriële expertise op het vlak van vaccins, en dit in elke fase van de waardeketen: van innovatief onderzoek en klinische testen tot geavanceerde productie en wereldwijde logistiek. Tijdens de coronapandemie maakte de hele wereld kennis met dit unieke en ongeëvenaarde ecosysteem dat in snel tempo vaccins naar alle werelddelen bracht. Een krachttoer die steunde op een sterk partnerschap tussen overheidsadministraties, kennisinstellingen, farma- en biotechbedrijven en logistieke spelers.
Maar ook na de coronacrisis blijft België met voorsprong de grootste exporteur van vaccins ter wereld. Vorig jaar ging het om een export van 21,9 miljard euro. Daarmee laat België de andere landen in de top 5 van de wereld – de Verenigde Staten, Ierland, Spanje en Italië – ruim achter zich. Bijna een derde van de Belgische vaccinexport wordt uitgevoerd naar de Verenigde Staten. Andere topbestemmingen zijn Duitsland, Japan, het Verenigd Koninkrijk, Brazilië, Frankrijk en China. Dat blijkt uit een vergelijkende analyse op basis van data van de Nationale Bank van België en de Comtrade-database van de Verenigde Naties.
België is een ‘Vaccine Powerhouse’
De Belgische uitvoer van coronavaccins is de voorbije maanden logischerwijs fors teruggevallen. De export van andere vaccins kende daarentegen een sterke toename van bijna 20% in de eerste zes maanden van dit jaar in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Er is de voorbije jaren dan ook meer dan 2 miljard euro geïnvesteerd in vaccinproductie van de nieuwste generatie, zoals mRNA-technologie. Onder meer door Pfizer in Puurs en GSK in Waver en Gembloux. Maar ook start-ups en scale-ups zoals AstriVax in Leuven en Quantoom Biosciences – een onderdeel van Univercells – in Nijvel zorgen met nieuwe innovaties voor een kwaliteitsinjectie en verdere uitbouw van het Belgische vaccinlandschap.
België maakt zijn internationale reputatie van ‘Vaccine Powerhouse’ zo opnieuw waar. De recente inhuldiging van toonaangevende onderzoekscentra als de VirusBank (KU Leuven), Vaccinopolis (UAntwerpen) en het European Plotkin Institute for Vaccinology (ULB en UAntwerpen) versterkt de leidende positie van België op het gebied van infectieziektes, vaccinonderzoek en klinische testen. In combinatie met meer dan 30 gespecialiseerde farma- en biotechbedrijven, CDMO’s (Contract Development & Manufacturing Organization) en een geavanceerd logistiek netwerk vormt dit een krachtig ecosysteem. Het is daarom geen toeval dat het Belgische paviljoen op de Wereldtentoonstelling van volgend jaar in het Japanse Osaka volledig in het teken zal staan van de Belgische troeven in gezondheidszorg en vaccins.
Innovatie stimuleren
Daarmee staat de Belgische topexpertise in vaccins symbool voor de zeer uitgebreide knowhow in farma en biotech in ons land. Om deze internationale koppositie te behouden, pleit sectorfederatie bio.be/essenscia voor een ambitieuze farma- en biotechstrategie op regionaal, nationaal en Europees niveau om innovatie te stimuleren, investeringen aan te trekken en de time-to-market van innovatieve geneesmiddelen te versnellen. Daarbij staat een integrale aanpak – van labo tot patiënt – centraal, inclusief een sterk logistiek netwerk.
Of ze nu gebruikt worden om ziekten te voorkomen (profylactisch) of te behandelen (therapeutisch), vaccins moeten voortdurend opnieuw uitgevonden worden, zowel op het vlak van formulering, toedieningswijze, werkingsveld als productietechnologie. Om koploper te blijven op het gebied van innovatie moet België kunnen rekenen op een stimulerend beleid, in het bijzonder door het behoud van de innovatie-aftrek in zijn huidige vorm, de vrijstelling van bedrijfsvoorheffing voor onderzoekers en aantrekkelijke fiscale maatregelen om buitenlandse investeringen aan te trekken.
Ook de rol van België als wereldwijde logistieke draaischijf voor gezondheidsproducten moet ondersteund worden. Daarom is het cruciaal om de logistieke farmacargo via de luchthavens verder te faciliteren, met behoud van nachtvluchten, intelligente mobiliteitsoplossingen te ontwikkelen en een stabiel regelgevend kader te garanderen dat inzet op meer concurrentiekracht en minder regeldruk.
Tineke Van hooland, adjunct-secretaris-generaal van bio.be/essenscia: “België dwingt op het vlak van vaccins, farma en biotech respect af in de hele wereld. We zijn het aan onszelf en aan miljoenen patiënten wereldwijd verplicht om die leidersrol te blijven opnemen. Dat vraagt om permanente investeringen van onze bedrijven in topinnovatie en de nieuwste productietechnologieën, maar ook om ambitieuze beleidskeuzes die de concurrentiekracht van de sector vrijwaren. Daarom is het essentieel dat we de werking van het ‘Biopharma R&D platform’ ook met de volgende federale regering voortzetten. Dit overlegplatform tussen de federale overheidsdiensten, de academische wereld en prominente spelers uit de farma- en biotech-industrie heeft als gemeenschappelijke doel om de internationale koppositie van België in de biofarmaceutische sector te versterken, zowel op het gebied van innovatie, productie als logistiek.”
Geoffrey Pot, voorzitter bio.be/essenscia: “Heel wat levensreddende vaccins en geneesmiddelen zijn bedacht, ontwikkeld en geproduceerd in België en worden vanuit ons land uitgevoerd naar patiënten in alle werelddelen. Die belangrijke rol willen we met de farma- en biotechsector in ons land blijven spelen. In dialoog met de verschillende beleidsniveaus willen we werk maken van een aantrekkelijk investeringsklimaat door kostenhandicaps weg te werken, regelgeving beter te stroomlijnen, geneesmiddelen sneller tot bij de patiënt te brengen en meer talent op te leiden om de groei van de sector te ondersteunen. Op Europees niveau was België van bij de start betrokken bij de EU Biotech Act. We zullen erop toezien dat het Belgische ecosysteem door deze Europese regelgeving wordt gestimuleerd en niet wordt afgeremd.”
Het jaarevent van bio.be/essenscia stond vandaag in het teken van de Belgische topexpertise in vaccins onder de titel ‘Innovating in Next-Gen Vaccines, Belgium takes the lead.’ Het event vond plaats in het Egmontpaleis in Brussel, in aanwezigheid van zo’n 200 specialisten uit de sector waaronder ook heel wat diplomaten uit binnen- en buitenland. Gastsprekers waren Emmanuel Amory (GSK Belgium), Hanne Callewaert (AstriVax), José Castillo (Quantoom Biosciences), Jeroen Cooreman (FOD Buitenlandse Zaken), Ranna Eardley-Patel (CEPI), Arnaud Marchant (European Plotkin Institute), Pierre Van Damme (UAntwerpen), Luc Van Steenwinkel (Pfizer Manufacturing Belgium) en Linde Van Vlasselaer (H.Essers).
