De Vlaamse formatie is in een cruciale fase beland. De thematische werkgroepen hebben hun ei gelegd en stelden een waslijst aan maatregelen en bijbehorende knelpunten op. Deze week is het tijd om knopen door te hakken. De cruciale vraag is: welke rode draad kiest de toekomstige regering? Een sterk regeerakkoord beperkt zich niet tot een loutere opsomming van beleidsmaatregelen, maar moet ook inspireren met een wervend en visionair verhaal. Het leidmotief moet de herwaardering van de Vlaamse industrie zijn.
Dit opiniestuk is op 21 augustus 2024 verschenen in De Tijd
Industrie is de bron waaruit Vlaamse welvaart voortvloeit. Welk product of materiaal je ook in handen hebt, de oorsprong is vrijwel altijd terug te voeren tot de industrie. Die staat aan het begin van talrijke waardeketens, waardoor heel wat bedrijven en toeleveranciers – in belangrijke mate kmo’s – er sterk afhankelijk van zijn, net als de dienstensector. Een solide industriële basis biedt niet alleen hoogwaardige jobkansen – ruim 1,1 miljoen directe en indirecte Vlaamse banen – maar jaagt ook innovatie aan, produceert klimaatoplossingen en maakt economieën weerbaarder, want minder afhankelijk van andere werelddelen voor tal van essentiële producten.
Competitiviteit moet met stip bovenaan op het lijstje van beleidsprioriteiten staan.
Een industrieel bedrijf succesvol runnen wordt evenwel almaar moeilijker in Vlaanderen. Structurele handicaps delen onze industrie uppercut na uppercut uit: hogere energie- en loonkosten, een uiterst grillig vergunningenbeleid, een toenemende krapte en structurele mismatch op de arbeidsmarkt. Dat weegt op investeringsbeslissingen, net op een moment dat we het ons niet kunnen permitteren duurzame investeringen mis te lopen.
De beleidsdaden van de volgende Vlaamse regering zijn doorslaggevend om de industrie in Vlaanderen te verankeren en toekomstbestendig te maken. Competitiviteit moet daarom met stip bovenaan op het lijstje van beleidsprioriteiten staan. Het is alle hens aan dek om een aantrekkelijk investeringsklimaat te scheppen dat alle kansen biedt om de in gang gezette industriële transitie hier bij ons verder te realiseren, met behoud van jobs en de ontwikkeling van nieuwe technologieën.
Goldplating
Het potentieel is er. De ambitie bij bedrijven evenzeer. Ook het politieke besef groeit. Nu is het hoog tijd voor een doeltreffend industriebeleid als speerpunt van het regeerakkoord. Daarvoor is een vooruitziende langetermijnstrategie nodig, over tal van beleidsdomeinen heen: van energie tot omgevingsbeleid, van innovatie tot onderwijs. Als we de komende jaren verzuimen ingrijpende hervormingen door te voeren, zullen noodgedwongen meer herstructureringen volgen. Het is kiezen tussen investeringen aantrekken of welvaart verliezen.
Het gaat daarbij lang niet altijd over centen. De mindset telt. Een vastberaden industriefocus, een continue competitiviteitscheck, en het respecteren van enkele fundamentele basisprincipes. Vlaanderen kan het zich niet langer veroorloven strenger te zijn dan wat Europa voorschrijft: gedaan met het fenomeen van goldplating! Graag meer pragmatisme en economische realiteitszin in regelgeving. En minder regeldrift tout court.
Nu is het hoog tijd voor een doeltreffend industriebeleid als speerpunt van het regeerakkoord.
De ondernemingen nemen risico’s, investeren, innoveren en creëren jobs. Daarvoor is een overheid nodig die meewerkt en meedenkt. Die van Vlaanderen een aantrekkelijke plek maakt om te ondernemen en om te investeren. Een overheid die weegt op het Europese beleid, in bondgenootschap met gelijkaardige industriële regio’s zoals Nederland. Die ook in een uitdagende budgettaire context de prioriteiten helder voor ogen houdt en focust op maatregelen die economische groei bevorderen.
De partijen rond de onderhandelingstafel moeten de komende dagen moeilijke en gedurfde keuzes maken. Resoluut kiezen voor de versterking van de concurrentiekracht van de industrie is wellicht een van de noodzakelijkste van al die politieke beslissingen. Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen kondigde al een Clean Industrial Deal aan. In Wallonië is voor het eerst een minister bevoegd voor Industrie. Benieuwd of ook de scenarioschrijvers van de Vlaamse formatie een sterk industrieverhaal neerpennen. We zouden er met zijn allen wel bij varen.
De auteurs: Ann Wurman, directeur essenscia vlaanderen (chemie & life sciences), Jolyce Demely, directeur Agoria Vlaanderen (technologie), Karla Basselier, CEO Fedustria (textiel, hout & meubel), Nadia Lapage, directeur Fevia Vlaanderen (voeding), Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder Voka (Vlaams netwerk van ondernemingen)
