Van alle producten die je koopt en alle materialen die je gebruikt, is maar liefst 95% rechtstreeks te linken aan de chemiesector. Dat blijkt uit een rapport van de Europese Commissie. “Het maakt van de chemie-industrie een cruciale bondgenoot voor de circulaire economie en klimaatneutraliteit”, zegt Yves Verschueren van essenscia.
Ambities uitspreken is de makkelijke stap. Het zijn echter de bedrijven die moeten investeren en innoveren om de duurzaamheidsdoelen de komende decennia te realiseren. Met de chemie op kop. Er zijn drie belangrijke redenen waarom deze sector een deel is van de oplossing voor de klimaatuitdaging en de omschakeling naar een duurzame kringloopeconomie met maximaal hergebruik van grondstoffen en materialen. In de eerste plaats helpen chemieproducten de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Denk aan efficiënte bouwisolatie, hoogtechnologische kunststoffen die auto’s of vliegtuigen lichter en dus zuiniger maken en de essentiële componenten voor autobatterijen, zonnepanelen of windturbines.
“Er wordt volop geëxperimenteerd met technologieën om CO2 op te vangen en op te slaan of zelfs te hergebruiken. Dat is een cruciale klimaattechnologie.”
CO2 opvangen als cruciale klimaattechnologie
‘Dat kan wel zijn’, denkt u, ‘maar bij de productie van die materialen komen toch ook broeikasgassen vrij’? Klopt, maar de klimaatwinsten van dergelijke producten – door de CO2-emissies die ze tijdens hun gebruikscyclus helpen te vermijden – liggen vele malen hoger dan de uitstoot die ze veroorzaken tijdens hun productiefase. Ziedaar de tweede reden. De CO2-uitstoot van de chemiesector in Vlaanderen is sinds 2005 met meer dan een kwart gedaald. Er is dus niet gewacht op klimaatakkoorden of Green Deals. Daarnaast wordt er geëxperimenteerd met technologieën om CO2 op te vangen en op te slaan of te hergebruiken. Daardoor zou de Antwerpse haven – een van de grootste chemieclusters ter wereld – haar uitstoot potentieel kunnen halveren.
25% De CO2-uitstoot van de chemiesector in Vlaanderen is sinds 2005 met meer dan een kwart gedaald.
Van ambitie naar actie
Dat brengt ons bij de derde reden: de sector is volop bezig om baanbrekende klimaatinnovaties te ontwikkelen met als doel de ambities op papier om te zetten naar concrete acties op de bedrijfsvloer. Zo opende vorig jaar BlueChem, de eerste incubator in België voor start-ups die innoveren in duurzame chemie. Dat gaat van de recuperatie van waardevolle metalen uit industrieel afvalwater over het hergebruik van CO2 als grondstof in duurzaam diervoeder. De chemiesector coördineert via speerpuntcluster Catalisti ook het Moonshot innovatieprogramma van de Vlaamse regering. Door de krachten te bundelen met universiteiten en onderzoekscentra moet dit doorbraaktechnologieën voor een klimaatvriendelijke industrie opleveren.
Van aardolie naar algen
Biochemie op basis van hout- of landbouwafval, of zelfs algen of insecten, wint aan maturiteit, de uitbouw van een waterstofeconomie krijgt vorm, proefprojecten voor chemische recyclage zitten in een beslissende fase en bepaalde kunststoffen die momenteel nog moeilijk te recycleren zijn, krijgen zo een tweede leven in een circulaire economie. Laat ons eerlijk zijn: wonderoplossingen bestaan niet en de weg naar een duurzame toekomst is bochtig en lang. Maar één zaak is duidelijk: zonder de innovatiekracht van de chemiesector, de sterkhouder van onze economie, gaan we er nooit geraken.
Lees de themabijlage ‘Duurzame Chemie’ bij De Standaard op het online platform of download de PDF-versie.
